Ahşap Ön Koruma
Ahşap ön koruma ya da eski adı ile emprenye ahşabın bünyesine, onu zararlı mantar ve böceklerden koruma amacı ile, çeşitli kimyevi maddelerin emdirilmesi işlemidir. Bu işlem ahşap malzemeye inşaata monte edilmeden önce ve bir kez uygulanır ve ahşap malzemenin hizmet ömrünün en az binanın hizmet ömrü kadar olmasını sağlar. Ahşap ön koruma işlemi belli bir teknolojidir. Ahşabın cinsi, kullanılacağı ortam ve ondan beklenen hizmet ömrüne göre kullanılması gereken maddeler ve uygulama yöntemleri farklıdır.
Bazı durumlarda ön koruma maddeleri ahşaba özel bir tesiste basınç altında uygulanmalıdır, bazı durumlarda ise basit bir daldırma işlemi yeterli olabilir. Ön koruma ahşabı belirli bir hizmet ömrü olan, güvenilir ve çağdaş bir mühendislik malzemesi haline getiriyor. Ön korumalı çam doğrama için İngiliz standartlarının verdiği hizmet ömrü tam 60 yıl. Ahşap beton, çelik ve plastikten daha uzun ömürlü. Ahşap ön koruma teknolojisi Türkiye’ye 1915 yılında girmiş ve bugün 8’i sadece doğrama ve diğer yapı ahşabının ön korunması için olmak üzere tam 26 adet tesis var. Ancak üretilen ahşap doğramaların yüzde birinden azı ön koruma işleminden geçiyor.
Ön koruma mı, emprenye mi ?
Türkiye'de ilk önkoruma tesisi 1915 yılında kurulmuştur ve o dönemde İngiltere'de ahşap ön koruma karşılığı olarak "wood preservation", ön koruma tesisleri için "timber impregnation plants" deyimleri kullanılmaktadır. Impregnation kelimesi A.B.D' de bu anlamda hiç kullanılmamışken, İngiltere'de de artık terk edilmiştir. "Preservation" kelimesi ise "tahnit etmek" anlamında kullanılmaktadır. Türkiye'de yıllardır kullanılan emprenye kelimesinin değişmesi gerektiğine inanıyoruz.
Bunun üç nedeni var.
1. Impregnation "doyurmak" demek, işin felsefesini iyi anlatamıyor.
2. Bazen "empermiable" kelimesi ile karıştırılıp ahşabın su emmesini engelleyen ürün olarak algılanıyor.
3. Özellikle Orta Avrupa'da ahşaba nüfuz etme kabiliyeti fazla olan ahşap boyaları ve özellikle bu boyaların astarları için "impregnating stains" gibi deyimler kullanılıyor ve bu malzemelerin çoğu Türkiye'de de pazarlanıyor. Bu ürünlerin içinde bazı aktif maddelerin de olması işi büsbütün karıştırıyor. Ancak bu aktif maddeler sadece yüzey küfüne etkili, ahşabın yapısını tahrip eden çürüme mantarlarına karşı hiç bir etkinlikleri yok. İşte bu ürünler son zamanlarda kavram kargaşasına neden oluyor. Bazen iyi niyetle, bazen bilerek üreticiler bu malzemeleri "ön koruma" malzemelerinin yerine kullanıyorlar.
Bu web sitesinde, ön koruma işlemi ve ön koruma maddelerinin anlamı, önemi ve uygulamaları hakkında oldukça detaylı bilgi verilmiştir. Ancak tüketiciye bir yol göstermek için şunu tavsiye ederiz. Hakiki bir ön koruma maddesinin teknik broşüründe ve etiketinde içerdiği aktif maddelerin kimyasal adı ve hangi uluslararası standarda uyduğu muhakkak yazılıdır.
(Alıntıdır)